Cách chơi ô ăn quan đã khá quen thuộc và gắn bó với trẻ con làng quê Việt Nam từ thời xa xưa. Trò chơi này mang đến cho người chơi nhiều lợi ích như: Rèn luyện tính kiên trì, tính toán và ghi nhớ. Chính vì vậy, ô ăn quan được cả người lớn và trẻ em yêu thích. Trong bài viết này ku11 sẽ chia sẻ cho bạn cách chơi phổ biến và thông dụng nhất của trò chơi dân gian này.
Giới thiệu tổng quan về trò chơi dân gian ô ăn quan
Ô ăn quan hay còn được gọi tắt là ăn quan là trò chơi dân gian có tính chất chiến thuật. Tựa game này dành cho 2 người chơi trở lên và sử dụng các vật liệu đa dạng dễ tìm kiếm. Người chơi có thể dùng sỏi đá, hạt mít, hạt vải để chơi ô ăn quan.
Nguồn gốc và thời gian xuất hiện của trò chơi chưa được xác định rõ ràng. Nhưng chắc chắn chúng đã có mặt tại Việt Nam từ rất lâu đời. Ô ăn quan được lấy cảm hứng từ những cánh đồng lúa bát ngát của người nông dân.
Chuẩn bị trước khi bắt đầu ván chơi ô ăn quan
Trước khi tiến hành cách chơi ô ăn quan, bạn cần chuẩn bị một số vật dụng đơn giản như sau:
Bàn chơi ô ăn quan
Bàn chơi được vẽ bằng phấn lên một mặt phẳng có thể chia đủ số ô cần thiết và không quá lớn. Bàn chơi kẻ thành hình chữ nhật chia thành 10 ô vuông, mỗi bên có 5 ô đối xứng nhau. Ở giữa 2 cạnh chiều rộng của hình chữ nhật là vòng bán nguyệt hướng ra ngoài. Ô bán nguyệt này được gọi là ô quan trong trò chơi.
Thiết kế quân chơi ô ăn quan
Quân chơi ô ăn quan có thể được dùng từ những vật dụng đơn giản như: sỏi, gạch, đá, hạt của một số loại quả,… Hiện nay quân chơi được thiết kế công nghiệp phù hợp với việc chơi ô ăn quan hiện đại. Số lượng quan chơi luôn luôn là 2 còn dân có thể tùy thuộc luật chơi phổ biến nhất là 50.
Cách bố trí quân chơi
Quan trong trò chơi được đặt trong 2 ô hình bán nguyệt mỗi ô 1 quân. Các dân được bố trí vào ô vuông với quân số đều nhau.
Người chơi ô ăn quan
Thường gồm 2 người trong một ván chơi, mỗi người ngồi ở phía ngoài cạnh dài của hình chữ nhật. Những ô vuông bên nào thuộc quyền quản lý của người chơi bên đó. Ngoài ra ô ăn quan hiện đại cũng có phiên bản dành cho 3 đến 4 người chơi.
Tiến hành trò chơi ô ăn quan
Cách chơi ô ăn quan được xác định bằng oẳn tù tì thay vì thỏa thuận người đi trước. Người đầu tiên được cầm lên 5 quân bất kỳ trong 1 ô vuông thuộc 5 ô ở phía bên mình. Bắt đầu rải lần lượt từng quân vào các ô bên cạnh, mỗi ô là 1 quân và bắt đầu ngược hay xuôi tùy vào người chơi.
Sau khi giải hết các quân cuối cùng, tùy tình huống mà bạn sẽ phải xử lý như sau:
Trường hợp ô liền sau đó là một ô vuông có chứa quân
Người chơi tiếp tục dùng tất cả số quân đó để rải theo chiều đã chọn. Tuy nhiên nếu ô đó là ô quan thì chỉ được phép lấy 1 quân để rải.
Tình huống liền sau đó là một ô trống
Không phân biết là ô quan hay ô dân, liền sau là 1 ô trống rồi đến 1 ô chứa quan thì người chơi sẽ được ăn tất. Số quân bị ăn được loại khỏi bàn chơi để tính điểm.
Lưu ý: Ô quan có ít dân từ 3 đến 5 sẽ không được ăn, đây gọi là quan non.
Xem Thêm >>
Trường hợp liền sau ô có quân đã bị ăn lại là một ô trống rồi đến một ô có quân
Trong trường hợp này thì người chơi có quyền ăn tiếp cả quân ở ô này… Do đó trong mỗi ván chơi ô ăn quan. Có thể xảy ra rải quân làm cho người chơi ăn hết toàn bộ số quân trên bàn chỉ trong một lượt đi của mình.
Trường hợp liền sau đó là ô quan không có dân hoặc 2 ô trống trở lên. Người chơi sẽ bị mất lượt và quyền đi tiếp thuộc về đối thủ.
Tính điểm trong ô ăn quan
Cách chơi ô ăn quan sẽ được tính điểm theo quy luật nhất định. Từng người chơi sẽ lần lượt nối tiếp nhau theo cách tính toán đã đặt ra. Nếu đến lượt đi những ả 5 ô vuông đều thuộc quyền kiểm soát của người chơi không có dân. Bắt buộc phải dùng 5 dân đã ăn để đặt và ô. Nếu bạn không đủ 5 dân thì phải vay của đối phương và trả lại khi tính điểm.
Trò chơi kết thúc khi quan của 2 bên đều bị ăn mất. Nếu 2 ô quan đã bị ăn nhưng vẫn còn dân thì quân trong những ô vuông bên nào coi thì thuộc về người ấy. Trường hợp này được gọi là hết quan, thu quân, tàn dân, bán ruộng,…
Người chiến thắng là khi cuộc chơi kết thúc có tổng số dân nhiều hơn. Tùy thuộc luật chơi mỗi địa phương sẽ tự thỏa thuận là 1 quan bằng 5 hay 10 dân.
Kết luận
Bài viết trên đây của ku11 đã chia sẻ đến anh em cách chơi ô ăn quan phổ biến nhất. Đây là cách chơi dân gian được nhiều thế hệ áp dụng cho đến ngày nay. Hy vọng nội dung bài viết sẽ giúp anh em cảm thấy yêu thích hơn những tựa game truyền thống.
